Persoon -en familie recht

Gerechtelijke vaststelling, erkenning of ontkenning vaderschap

Door erkenning wordt u juridisch ouder van het kind dat u erkent. Juridische ouders zijn wettelijke familie van het kind. Ze hoeven niet biologisch verwant te zijn met het kind (ze hoeven niet de verwekkers van het kind te zijn, met andere woorden: hun DNA hoeft niet in het kind te zitten). Een kind kan nooit meer dan 2 juridische ouders hebben. 

De juridische moeder van een kind is:

-De vrouw uit wie het kind geboren is

-De vrouw die het kind heeft erkend

-De vrouw die het kind heeft geadopteerd

-De vrouw van wie het ouderschap door de Rechter is vastgesteld

-Is het kind verwekt door KI door een onbekende donor, dan is de vrouw met wie de biologische moeder op het moment van geboorte getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft, ook de juridische (duo) moeder van het kind.

De juridische vader van een kind is:

-De echtgenoot of geregistreerd partner van de moeder tijdens de geboorte van het kind

-De man die het kind heeft erkend

-De man die het kind heeft geadopteerd

-De man van wie het ouderschap door de Rechter is vastgesteld

-Partijen kunnen zelf de erkenning regelen bij de Burgerlijke Stand.

Indien de moeder van het kind niet wil meewerken aan erkenning door de vader, kan aan de Rechtbank verzocht worden om vervangende toestemming voor erkenning. In deze procedure zal een bijzonder curator voor het kind worden benoemd. De bijzonder curator beschermt de belangen van het kind.

Als niet duidelijk is of de verzoeker wel de verwekker van het kind is, zal er DNA-onderzoek moeten plaatsvinden.

Uiteraard kan het ook zo zijn dat u een kind heeft erkend, maar dat later blijkt dat u niet de verwekker van het kind was. U kunt de erkenning dan door de Rechtbank laten vernietigen. Dat moet wel gebeuren binnen één jaar, nadat u hiervan op de hoogte bent geraakt.

Gezag

In het algemeen oefenen de ouders het gezamenlijk ouderlijk gezag uit over hun minderjarige kind(eren). Bij gehuwden en geregistreerd partners gaat dat automatisch. Bij samenlevers moet daarvoor een formulier worden ingediend bij de Rechtbank (www.rechtspraak.nl). Dat kan schriftelijk of digitaal.

Indien de moeder niet wil dat de vader, die het kind heeft erkend samen met haar het ouderlijk gezag over de minderjarige uitoefent, kan de andere ouder een verzoekschrift indienen bij de Rechtbank om te bepalen dat hij samen met de moeder het gezamenlijk gezag kan uitoefenen. De Rechtbank zal dit verzoek alleen dan afwijzen als er een onaanvaardbaar risico is dat de minderjarige hierdoor klem of verloren raakt of als het anderszins niet in het belang van de minderjarige is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de vrees bestaat dat de andere ouder het gezamenlijk gezag zal misbruiken om belangrijke beslissingen over de minderjarige tegen te houden of als het volledige gebrek aan communicatie het gezamenlijk uitoefenen van het gezag onmogelijk maakt.

Verhuisproblematiek

Na een scheiding komt het vaak voor dat één van de ouders met de kinderen wil verhuizen, bijvoorbeeld omdat deze ouder meer in de buurt van familie of vrienden wil gaan wonen en met de kinderen wil terugverhuizen naar de oude woonplaats of het geboorteland. Ook de situatie waarin een ouder een nieuwe partner ontmoet, die ergens anders woont en met wie hij of zij wil gaan samenwonen komt veel voor.

Als een ouder het eenhoofdig gezag heeft, kan deze ouder zelf de verblijfplaats van de kinderen bepalen en van het ene op andere moment met kinderen verhuizen naar de andere kant van het land of zelfs naar het buitenland.

Als de ouders gezamenlijk het gezag uitoefenen zal toestemming aan de andere ouder moeten worden verzocht om te verhuizen en de kinderen op een andere school te plaatsen. Als de andere ouder geen toestemming geeft, zal deze zaak aan de Rechtbank moeren worden voorgelegd. De rechter zal de belangen afwegen, zowel van het kind als ook van beide ouders.

Of het besluit om te verhuizen gerechtvaardigd is, hangt af van de omstandigheden van het geval. In de rechtspraak zijn de criteria die een rol spelen bij de beoordeling van een verzoek tot vervangende toestemming voor een verhuizing uitgewerkt. Die criteria zijn:

• er dient een noodzaak te zijn om te verhuizen;

• de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid, is van belang;

• de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de minderjarige en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren;

• de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg;

• de rechten van de andere ouder en de minderjarige op onverminderd contact met elkaar in hun vertrouwde omgeving;

• de verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg;

• de frequentie van het contact tussen de minderjarige en de andere ouder voor en na de verhuizing;

• de leeftijd van de minderjarige, zijn mening en de mate waarin de minderjarige geworteld is in zijn omgeving of juist extra gewend is aan verhuizingen;

• de (extra) kosten van de omgang na de verhuizing.

Adoptie

een beginsel vindt adoptie alleen plaats bij minderjarige kinderen. In uitzonderingsgevallen kan dat ook op latere leeftijd Vaak is er dan sprake van een hechte, emotionele band tussen het volwassen adoptiefkind en de ouder(s). 

Voornaamswijziging

Een verzoek tot wijziging van uw achternaam kunt u indienen bij Justis. U heeft daar geen advocaat voor nodig.

Een verzoek tot voornaamswijziging moet worden gedaan bij de Rechtbank, U heeft hier wel een advocaat voor nodig. Er moet sprake zijn van een zwaarwegend belang. Dit kan bijvoorbeeld als de naam verkeerd is gespeld bij de aangifte of als iemand hinder ondervindt van zijn voornaam, omdat hij daarmee wordt gepest. Het kan ook zijn dat een voornaam in de loop van de tijd een negatieve associatie heeft gekregen. Het verzoek moet goed worden onderbouwd

Ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing

Zijn er opvoedproblemen, is er sprake van huiselijk geweld, kindermishandeling, verwaarlozing en heeft vrijwillige hulp geen effect of zijn de ouders niet bereid die te accepteren, dan schakelt een instelling voor jeugdhulp de Raad voor de Kinderbescherming in. De Raad onderzoekt of de ontwikkeling van het kind in gevaar is. Is dit het geval, dan vraagt de Raad de kinderrechter om het kind onder toezicht te stellen.

Er komt dan een gezinsvoogd. Er kan tevens worden besloten dat een kind uit huis moet worden geplaatst.

Vaak zijn ouders het niet eens met de voorwaarden die een gezinsvoogd stelt aan de ouders om terugkeer van het kind mogelijk te maken. Het kan ook zo zijn dat de voorwaarden niet duidelijk zijn.

Ouders kunnen zich bij de zittingen tot (verlenging) ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing laten bijstaan door een advocaat. Dat is vaak wel zinvol.

Curatele, bewind of mentorschap

Er zijn 3 manieren om iemand te beschermen. Curatele is de zwaarste daarvan.

Mentorschap: als iemand niet kan beslissen over persoonlijke (niet-financiële) zaken, als verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. De rechter benoemt een mentor die de beslissingen voor hem neemt.

Bewind: als iemand niet zijn geldzaken kan regelen. De rechter benoemt een bewindvoerder die dit voor hem doet.

Curatele: als iemand zijn geldzaken en persoonlijke zaken niet kan regelen. De rechter benoemt een curator die dit voor hem doet. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. Dit betekent dat hij bijvoorbeeld geen gezag over kinderen kan hebben. En hij kan niet alleen besluiten om te trouwen of een testament te maken.

Het is mogelijk om bewind en mentorschap te combineren.

Mensen die onder bewind zijn gesteld, kunnen problemen hebben met de bewindvoerder. Soms heeft dat te maken met het niet transparant zijn van de bewindvoerder of dat de bewindvoerder de schulden niet goed regelt. Het kan ook zijn dat u onder bewind staat van familie en dat dat lijdt tot onnodige spanningen in de familiesfeer. Dan kan het beter zijn een onafhankelijke bewindvoerder te laten benoemen. Het kan ook zijn dat u van oordeel bent dat u inmiddels goed in staat bent uw eigen financiële zaken te regelen. Dat kunt u aantonen door te laten zien dat er geen nieuwe schulden zijn ontstaan en door steeds meer betalingen zelf te verrichten.

Dit kan reden zijn om de rechtbank te verzoeken een andere bewindvoerder te benoemen of het bewind op te heffen.

U kan dat zelf doen, maar u kan daar ook een advocaat voor inschakelen.